UN: Iran je počinio zločine protiv čovječnosti tokom gušenja protesta
Osnovan od strane Vijeća UN-a za ljudska prava u novembru 2022., dva mjeseca nakon što su protesti "Žena, život, sloboda" zahvatili zemlju kao odgovor na smrt Mahse Aminija u pritvoru, FFM je objavio izvještaj u kojem se zaključuje da je režim provodio široko rasprostranjenu i održiva kršenja prava protiv sopstvenog naroda, koji je prekršio međunarodne zakone i posebno ciljao žene i djevojke.
Izvještaj je također istražio i potkrijepio izvještaje objavljene u Guardianu da su demonstranti posebno gađane zbog svog spola i da su upucane iz neposredne blizine u lice i genitalije, radnje koje izvještaj navodi kao dokaz zločina koje je država počinila protiv civilnog stanovništva.
"Misija je ustanovila da mnoga od teških kršenja ljudskih prava predstavljaju zločine protiv čovječnosti, posebno ubistvo, zatvor, mučenje, silovanje i drugi oblici seksualnog nasilja, progon, prisilni nestanak i druga nehumana djela, koja su počinjena u sklopu široko rasprostranjenog i sistematskog napada usmjerenog protiv civilnog stanovništva, odnosno žena, djevojaka i drugih koji izražavaju podršku ljudskim pravima", navodi se u izvještaju.
Prema podacima Human Rights Watcha , snage sigurnosti su tokom protesta ubile više od 500 ljudi, uključujući 68 djece. Procjenjuje se da je uhapšeno više od 20.000 demonstranata.
Tim FFM-a je zaključio da je tokom protesta iranska vlada "počinila niz opsežnih, trajnih i kontinuiranih radnji koje pojedinačno predstavljaju kršenje ljudskih prava usmjerenih protiv žena, djevojčica i osoba koje izražavaju podršku rodnoj ravnopravnosti i pravima žena i djevojčica i, kumulativno, čine ono što misija procjenjuje kao rodni progon u kontekstu protesta i povezane represije osnovnih prava".
U izvještaju se navodi da je utvrđeno da su neki od uhapšenih i pritvorenih od strane vlasti bili predmet premlaćivanja i silovanja, strujnog udara, prisilne golotinje i seksualnog napada, uključujući djecu.
Takođe je utvrđeno da su LGBTQ+ osobe uhapšene tokom protesta bile izložene nasilju i kršenju ljudskih prava. Utvrđeno je i da su iranski javni zvaničnici namjerno vršili djela mučenja kako bi dobili prisilna priznanja od pritvorenika.
U izvještaju se također navodi da se devet pogubljenja ljudi uhapšenih tokom protesta dogodilo "bez pravičnog suđenja i garancija dužnog procesa, (što) predstavlja nezakonito i proizvoljno lišavanje njihovog prava na život i predstavlja kršenje zabrane torture i zlostavljanja".
FFM je rekao da je zatražio od iranske vlade da sarađuje u njenoj istrazi, ali je režim odbio sve pokušaje komunikacije.
U izvještaju UN-a pozivaju se iranske vlasti da pruže pravdu, istinu i reparacije žrtvama kršenja ljudskih prava.
