Možda bi uz Auschwitz, gdje po pisanju izraelskog dnevnika Haaretza austrijski tinejdžeri unatoč historijske lekcije o stradanju svojih sunarodnjaka druge vjere nisu “uspjeli uspostaviti vezu Holokausta nad Jevrejima sa svojim opredjeljenjem da glasaju za partije ekstremne desnice” ekskurzije evropskih tinejdžera u Potočare kod Srebrenice ovu vezu učinile jasnijom Izgleda da su evropske krajnje desničarske partije u anti-semitizmu i islamofobiji prepoznale pravi način kako da osvoje simpatije birača. Na ovaj trend upozoravaju tekstovi britanskog magazina The Economist kao i izraelskog dnevnika Haaretz upozoravajući kako bi evropski lideri trebali učiniti više na sučeljavanju sa retorikom ekstremnih desničara. Uspjeh Slobodarske partije Heinz-Christian Strachea i Alijanse za budućnost Austrije Jorga Heidera (poginuo u automobilskoj nesreći 11. 10. 2008.) koje su dobile povjerenje 29 procenata glasačkog tijela uglavnom je postignut “zbog stranaca.” Propusti većih stranaka da održe stabilnu vlast, rastuća mržnja prema strancima zbog posebno izražene imigracije iz istočne Evrope, kao i dugo održavano negiranje odgovornosti od strane Austrije za zločine počinjene od strane Trećeg rajha, su moguća objašnjenja rasta popularnosti krajnjih desničara koji pored Austrije, osvajaju značajne pozicije u vlasti i u Švicarskoj, Belgiji, Danskoj i Italiji. Kako je moguć slučaj da grupa austrijskih tinejdžera ode na ekskurziju u Poljsku, u posjetu najvećem nacističkom logoru Auschwitz, pokaže duboko interesovanje za simbol najvećeg zločina u Evropi počinjenog nad Jevrejima u Drugom svjetskom ratu, te se potom vrate i glasaju za Jorga Heidera? Ono što je posebno zabrinulo posmatrače evropskih političkih prilika jeste činjenica da je trećina mladih glasača (glasačka dob je upravo spuštena na 16 godina) glasala za ekstremne desničare. Možda je najbolje objašnjenje ovakvih rezultata i trendova u političkom životu evropskih nacija prošlomjesečna anketa sprovedena od strane američkoe anketne agencije Pew Global Attitudes Project, a koja je utvrdila da 46% Španaca, 36% Poljaka i 25 % Njemaca imaju negativne stavove o Jevrejima. Još šokantnije su brojke izražene u pogledu stavova o muslimanima: 52% Španaca, 50% Njemaca, 46% Poljaka i 38% Francuza ima negativan stav prema muslimanima. U većini zemalja anketiranih zabilježen je porast ovih cifara u nekoliko zadnjih godina. Pokazatelji su alarmirajući, ali šta je odgovor na ovakve trendove, pitaju se urednici evropskih magazina. U početku, izgledno rješenje bilo je da se ekstremno-desničarskim opcijama pruži prilika učešća u vladama. Njihovo sučeljavanje sa surovom političkom realnošću smatrano je kao recept za gašenje i obuzdavanje zapajive retorike i rasističkih stavova. Međutim, krajnji desničari su dobili čak i više glasačke podrške. Ni potezi ka izključivanju i izoliranju ovih političkih opcija nisu urodili plodom. Belgijska stranka Vlaam Belang je čak profitirala iz napora ostalih partija koje su pokušale da joj onemoguće učešće u vlasti. U Austriji, Njemačkoj i Holandiji, krajnje desničarske i ljevičarske stranke, pokazalo se, dobijaju na popularnosti kada velike stranke koaliraju oko političkog centra. Izgleda da su najočitiji razlog rasta popularnosti ekstremnih desničara greške i propusti velikih i umjerenih stranaka u pitanjima koja zabrinjavaju običan narod. Evropska javnost je zadnjih sedmica uveliko pogođena strahovima da se na Starom kontinentu ne desi finansijski fijasko, onakav kakav se desio nedavno američkom ekonomskom sistemu. S druge strane, pitanja nekontrolirane imigracije su na vrhu ljestvice koja pritišče Evropljane. Djelovanje na platformama anti-semitizma i anti-muslimanskog sentimenta ne smije zamijeniti propuste u suočavanju sa problemima koji realno pritišću evropske ekonomije. Evropa je, historijski se pokazalo, najplodnije mjesto za uzgajanje predrasuda: anti-semitizam se na ovom kontinetnu već historijski realizirao u jedan od najvećih zločina počinjen nad jednim narodom zabilježen u povijesti. Zar se u ovakvom ambijentu smije dopustiti igranje sa anti-muslimanskim sentimentima: strahovi od globalnog terorizma redovno se pretaču u predrasude prema muslimanima, za što dosljedne rakcije nema od vodećih evropskih političkih institucija! Dobar pencilin ovakvim trendovima mogao bi se čuti iz Strasbourga već početkom naredne godina kada će se Evropa konačno pogledati u ogledalo i suočiti sa svojim najvećim propustom nakon Drugog svjetskog rata, spriječavanjem genocida na svom tlu kojeg su počinile srpske reinkarnacije naiconal-socijalizma u Srebrenici. Zbog sebe Evropa treba proglasiti 11. juli kao svoj Dan žalosti i, dakako, kao svoj Dan borbe protiv ksenofobije, rasizma i genocida. Možda bi uz Auschwitz, gdje po pisanju izraelskog dnevnika Haaretz austrijski tinejdžeri, unatoč historijske lekcije o stradanju svojih sunarodnjaka druge vjere, nisu “uspjeli uspostaviti vezu Holokausta nad Jevrejima sa svojim opredjeljenjem da glasaju za partije ekstremne desnice” ekskurzije evropskih tinejdžera u Potočare kod Srebrenice ovu vezu učinile jasnijom!? Ovakve ekskurzije bi trebale otvoriti oči mladima Evrope da njihova budućnost ne može biti svijetla ako se gradi na predrasudama i mržnji prema Drugom i Drugačijem. Ovu lekciju Evropa stalno mora obnavljati, jer iz nje je do sada nekoliko puta padala na ispitu. Za početak gradnja mitova o Evropi kao ekskluzivnom kršćanskom klubu mora ući u fazu demontaže. S druge strane, pridruživanje Turske Evropskoj uniji, kao većinske muslimanske sekularne države, trebalo bi se izdignuti iz mitomanskih stega naglašavanja kulturološkog u real-političku i ekonomsku kontekstualizaciju, ako se želi, na kraju krajeva, dokazati i pokazati da neoliberalna ideologija Zapada tj. ekonomija slobodnog tržišta i protoka kapitala ima prioritet nad starim traumama i crnim pričama iz bečkih šuma.