“Energetski most” - potpuno nevidljiv, zato što je podmorski i podzemni na svom zemaljskom dijelu, koji u dužini od 445 km povezuje energetske stanice Ćepagati, u provinciji Peskara i Lastvi, u Opštini Kotor, inženjerska izvrsnost inovacije i tehnologije u međunarodnim razmjerama – inaugurisan je danas.
Projekat provodi kompanija Terne, koja upravlja nacionalnom prenosnom mrežom Italije. Ovo predstavlja novu rekordnu energetsku liniju koja povezuje Italiju sa Crnom Gorom, dakle, po prvi put, Balkan sa Evropskom Unijom.
Energetska veza jednosmjerne struje, u skladu sa predviđenim rokovima, počeće sa radom do kraja godine, omogućujući dvijema zemljama da razmjenjuju energiju u oba smjera, inicijalno u kapacitetu 600 MW, a potom 1200 MW, kada će biti realizovan i drugi kabal, koji je predviđen u sljedećim godinama. Cjelokupna vrijednost projekta procijenjena je na oko 1,1 milijardi eura.
Poduhvat koji danas obilježavamo predstavlja najdužu podmorsku visokonaponsku konekciju ikada realizovanu od strane Terne: 423 km su položeni u podmorju Jadrana, na najvećoj dubini od 1.215 metara, na koje se nadovezuju 22 km podzemnog kabla, 16 km u Italiji (od tačke izlaska na obali do stanice u Cepagatti) i 6 km u Crnoj Gori (od Rta Jaz do stanice u Kotoru). Energetske stanice u Cepagatti i Kotoru predstavljaju primjer tehnološke i inženjerske izvrsnosti u oblasti energetike i građevinarstva i svjetski vrh za rješenja u oblasti elektrotehnike, sa posebnošću da imaju konvertor energije, najveće snage, koji je Terna do sada realizovala.
Ova interkonekcija rezultat je višegodišnjeg rada visokokvalifikovanih i specijalizovanih profesionalaca, koja je uključila ukupno 124 preduzeća (80 u Italiji i 44 u Crnoj Gori) na gradilištu otvorenom 2012 godine. Podmorski kablovi položeni su u Jadranskom podmorju u tri različite kampanje koje su se desile između 2015. i 2017. Razmjena energetskih tokova u oba smjera omogućiće diverzifikaciju nabavki, pojačaće pouzdanost, efikasnost i sigurnost, održivost životne sredine i izdrživost mreže dvije stane Jadrana, te omogućiti punu iskorišćenost proizvodnog potencijala iz obnovljivih izvora, dostupnih u Italiji i u regionu Balkana.
Intekonekcija Italija – Crna Gora, rezultat pouzdane bilateralne saradnje u oblasti energetike zasnovane na dva međudržavna sporazuma, potpisana 2007. i 2010. - smatra se od strateške važnosti za integrisanje energetskih tržišta na kontinentalnom nivou. Ova infrastruktura je zbog toga uvrštena u “Projekte od Opsteg Interesa” (PCI) od Evropske Unije, koja je 2008 godine i kofinansirala studije izvodljivosti u okviru programa podrške prioritetnim energetskim infrastrukturama “Trans-European Network” (TEN), u saradnji sa Evropskom bankom za obnovu i razvoj (EBRD), koja je finansirala cost-benefit analizu crnogorskog dijela.
