Sve češći problem
7

ISS ponovo napravio manevar kako bi izbjegao svemirski otpad

D. B.
Međunarodna svemirska stanica je ponovo morala napraviti manevar kako bi izbjegla sudar sa svemirskim otpadom.

Posada je u petak imala stresno jutro te je bila primorana izvršiti manevar kako bi se izbjegao svemirski otpad, otkrio je Dmitrij Rogozin, šef ruske svemirske agencije Roscosmos. Fragment svemirskog otpada potiče od rakete Pegasus koju su lansirale SAD 1994. godine. ISS je skrenuo sa svog kursa za 310 metara u trajanju od gotovo tri minute, potvrdila je pomenuta agencija putem Twittera.

Iako su astronauti i ovog puta prošli izazov bez problema, ova situacija dodatno povećava zabrinutost za buduće svemirske letove.

Američka svemirska agencija NASA je saooila da su kontrolori leta i specijalisti za svemirski otpad u Houstonu "procijenili potencijalni rizik" od sudara sa svemirskim otpadom. Navedeno je da fragment zapravo predstavlja dio nastao odvajanjem gornje faze Pegasus rakete iz 1996. godine, dvije godine nakon što je lansirana.

U izvještaju iz 2002. godine je navedena "mala algoritamska greška" zbog koje je navigacijski sistem rakete "pogrešno izračunao" poziciju rakete i smjestio je u nisku orbitu, što je bilo loše.

Manevar ISS-a obavljen u petak je drugi koji je izvršen u periodu kraćem od tri sedmice, jer je svemirski otpad i ranije ometao operacije na stanici. Opasnija situacija se dogodila 15. novembra kada je sedmočlana posada koju čine američki, ruski i njemački astronauti pronašla zakloon u transportnoj letjelici dok je svemirski otoad prolazio pored ISS-a. Taj svemirski otpad je nastao kada je Rusija projektilom uništila svoj satelit. Tada je nastalo više od 1.500 fragmenata svemirskog otpada koji su dovoljno veliki da se mogu pratiti, ali i stotine hiljada manjih fragmenata koje je nemoguće pratiti.

Američko ministarstvo odbrane trenutno prati oko 22.000 fragmenata svemirskog otpada, a to je samo mali dio miliona fragmenata koji potiču od raketa, letjelica i satelita koji se nalaze još uvijek u orbiti Zemlje. Ovi dijelovi imaju ukupnu masu od 9.000 tona i predstavljaju veliki problem za svemirske letjelice i satelite. Količina svemirskog otpada ubrzano raste, a jedan od razloga su lansiranja kojim se u svemir šalje sve više satelita.

Njemačka je posebno zabinuta zbog projekata poput SpaceX-ove Starlink satelitske internet mreže i Amazonovog Project Kuipera u čijem je planu lansiranje nekoliko hiljada satelita u nisku orbitu.

Naučnici su predložili nekoliko rješenja za smanjenje količine svemirskog otpada i čišćenje orbite. Kompanije OneWeb i SpaceX, koje također planiraju slanje velikog broja satelita u orbitu, rade na rješenjima kako bi osigurali da njihove letjelice sagore u atmosferi kad postanu neupotrebljive. Američki istraživači su opisali plan korištenja rotirajućih magneta za "hvatanje" otpada, ali zasad nije poznato ko bi finansirao i realizirao projekt.