3600 godina p.n.e.
72

Dokazi o najstarijem zagađenju zraka u Evropi pronađeni na Balkanu

Klix.ba
Foto: EPA-EFE
Foto: EPA-EFE
Blizu 3600. godine prije nove ere ljudi su na Balkanskom poluostrvu dostiglu veliku prekretnicu: njihovo rudarstvo i metalurgija dostigli su toliko zagađenje da ga možemo detektovati i danas, piše Phys.org.

Njihovo istraživanje otkrilo je da su rudarstvo i metalurgija na Balkanskom poluostrvu predstavljali početak bronzanog doba u cijelom regionu, kao i "rođenje metalurgije" u Evropi.

Vremenski kontekst u kojem je smješten "početak bronzanog doba", a koji se povezuje s navedenim otkrićem, može se svrstati u istu ravan s postojanjem Sumerske civilizacije s prostora Mezopotamije, dok je Britanija još uvijek bila u kamenom dobu.

Dakle, tada još uvijek nisu bile izgrađene prve piramide Egipta, odnosno one su izgrađene tek hiljadu godina kasnije.

Phys.org piše da se o bronzanom dobu na Balkanu već dosta znalo na osnovu arheoloških iskopina, različitog oružja i oruđa, ali da smo sada u mogućnosti da saznamo više o tom vremenu zahvaljujući tragovima zagađenja koje su ostavili iza sebe.

Procesu dobivanja željeza oslobađao je mikroskopske čestice olova u atmosferu, koje su zatim vjetrovi raznosili na velike udaljenosti, sve dok ne bi pale na zemlju. Na osnovu određenih hemijskih analiza moguće je doći do spoznaje o drevnim zagađenjima.

U članku objavljenom u PNAS predstavljeno je prvo takvo istraživanje o promjenama zagađenja u jugoistočnoj Evropi, za koje smatra da su nastale iz koncentracija olova u zapadnoj Srbiji.

Pronađeni su dokazi o povišenim nivoima olova koji se odnose na 3600. godinu prije nove ere, što ujedno predstavlja najstarije poznato zagađenje životne sredine na planeti. Balkan se tako povezuje s razvojem metalurgije i najranijem bronzanom dobu.

Prethodno je najstarije poznato zagađenje životne sredine u Evropi, iz 3000. godine prije nove ere, bilo oktriveno u južnoj Španiji. Novo otkriće povezuje se sa blizu pet stotina godina daljom prošlošću.

U zapadnoj Evropi je taj nivo metalurškog razvoja dostignut tek blizu 1000 godina kasnije.