Od igle do lokomotive
2.2k

Mapa proizvodnje u Jugoslaviji: Pravljeni su avioni, kompjuteri, brodovi...

N. V.
Mapa proizvodnje u Jugoslaviji (Foto: Facebook)
Mapa proizvodnje u Jugoslaviji (Foto: Facebook)
U bivšoj Jugoslaviji se proizvodilo skoro sve, "od igle do lokomotive", a na društvenim mrežama s vremena na vrijeme kruži mapa svih firmi koje su nekada postojale.

Oni koji se sjećaju bivše države često kažu kako uopće nije bilo potrebe za uvozom, a da se država zaduživala upravo kako bi se razvijala na ovaj način. Neke od jugoslavenskih proizvoda koristio je cijeli svijet.

Proizvodili su avione, brodove, automobile, kamione, oružje, čak i kompjutere. Tu su naravno i firme koje su proizvodile hranu, odjeću i ostale potrepštine, međutim mnoge od njih više ne postoje ili su u stečaju i propadaju.

Kako bismo se podsjetili na stare dane, napravljena je mapa svih kompanija koje su postojale u današnjoj Bosni i Hercegovini, Srbiji, Hrvatskoj, Makedoniji, Sloveniji, Crnoj Gori i Kosovu.

U Bosni i Hercegovini se u TAS-u proizvodio popularni Volkswagenov Golf, ali i "buba" uz pomoć tadašnjeg UNIS-a. Fabrika motora Sarajevo je još jedan od giganata čiji je pogon tokom i nakon rata pokraden i uništen. U Vogošći je, osim TAS-a, bio i PRETIS, lider namjenske industrije u Jugoslaviji gdje se proizvodila municija.

Proizvodnja automobila u TAS-u u Vogošći
Proizvodnja automobila u TAS-u u Vogošći

FAP iz Priboja i TAM iz Maribora proizvodili su teške kamione i šlepere, a kragujevačka Zastava lake transportere. Zastava je proizvodila otprilike 200.000 automobila godišnje.

SOKO je bio ponos vojne industrije, čija je proizvodnja također bila u BiH, a postojala je i državna fabrika aviona u Kraljevu.

Fabrika vagona je bila u Slavonskom Brodu, a u Hrvatskoj je, s obzirom na izlaz na more, bilo najviše brodogradilišta. Jedno je još bilo u Crnoj Gori, ali i u Srbiji. Brodogradilišta u Hrvatskoj - Uljanik u Puli i 3. maj u Rijeci bila su na svjetskom nivou i proizvodila su za strane naručioce najveće prekookeanske brodove.

Jugoslavija je bila jedna od pet zemalja u Evropi koje su imale svoje kompjutere, najpoznatija je vjerovatno bila Galaksija, a prvi proizvedeni kompjuter je bio CER-10. Iskra u Sloveniji i Digitron u Istri (u Bujama) još krajem sedamdesetih počeli su sklapati kompjutere.

Jugoslovenski popularni kompjuter
Jugoslovenski popularni kompjuter "Galaksija"

Fabrike Obod, Cer, Gorenje, Iskra, Rudi Čajavec proizvodile su elektro-uređaje, televizore, radioaparate, gramofone, kasetofone i bijelu tehniku, a Borac Beograd čak i aparate za espresso

EI Niš je bio jedan od najboljih svjetskih proizvođača lampi za radijske i TV prijemnike (ugrađivao ih je i Philips), a proizvodnju TV prijemnika u boji počeo je prije Sonyja.

Ovo su samo neke od fabrika koje su postojale u Jugoslaviji, a koje su bile na svjetskom nivou s obzirom na to da bi bilo teško nabrojati ih sve.