Peugeot 404: Francuski šarmer koji je motorizovao pola planete

Saradnja najvećeg francuskog proizvođača automobila Peugeot osnovanog 1882. godine u francuskom gradu Sochaux i Pininfarine, kompanije sa međunarodnom reputacijom za stil koji spaja klasiku, inventivnost i osobnost započela je 1951. godine razvojem prvog Peugeot automobila proizvedenog u više od milion primjeraka i prvog francuskog velikoserijskog automobila sa dizel motorom, modela Peugeot 403.

Za dizajn ovog automobila zaslužan je Battista Pinin’ Farina (Battista Farina 1893-1966), dizajner i osnivač kompanije Carrozzeria Pininfarina, a saradnja se potom nastavlja razvojem dugog niza komercijalno uspješnih automobila Peugeot.

Pored dizajna za Peugeot i mnoge druge proizvođače automobila, Pininfarina je zaslužna za neke od najljepših automobila u historiji, uključujući Maserati A6, Alfa Romeo 6C i Ferrari 250 GT.

Prezentacija i karoserijske verzije Peugeota 404

Tako je 9. maja 1960. godine u Salonu Le Pré Catelan koji se nalazi u srcu Bois de Boulogne (Bulonjska šuma) i blizu bulevara Champs-Élysées u Parizu, konferencijom za štampu predstavljen je Peugeot 404 u verziji limuzina sa četvoro vrata, naprijed smještenim motorom i pogonom na zadnje točkove, a iste godine predstavljen je i na Sajmu automobila u Parizu.

Svoj opšti izgled Peugeot 404 je dijelio sa nekoliko drugih automobila za čiji je dizajn zaslužna Pininfarina, a posebno sa Austin Cambridge A55 MarkII/A60, Morris Oxford Series V/VI kao i Fiatom i Seatom 1800 / 2100. Mada su neki kritikovali Pininfarinu zbog istog dizajna, ali zbog mnogo razlika u detaljima Peugeot 404 je ipak bio najelegantniji.

Iako moderniji model, Peugeot 404 je dijelio mnoga rješenja sa prethodnim modelom Peugeot 403, a pokretan je motorom zapremine 1618 ccm i snage 72 KS koji je omogućavao maksimalnu brzinu od 142 km/h. Kombinacijom dobrog izgleda, tada neuporedive izolacije od buke, čvrstoće, lakog rukovanja, modificiranog upravljača, velikog prtljažnika, jakog motora i skromne potrošnje goriva, P404 je ocijenjen kao veoma dobar automobil.

Naredne, 1961. godine na Sajmu automobila u Parizu održanom u kompleksu Grand Palais od 5. do 15. oktobra i uz prisustvo tadašnjeg predsjednika Francuske, Charles de Gaulla, Peugeot 404 predstavljen je u verziji cabriolet. Pomalo komplikovan proces proizvodnje u ovoj verziji sastojao se iz proizvodnje osnovne platforme sastavljene u Peugeotovoj fabrici Sochaux na koju je montirana karoserija i unutrašnjost automobila u fabrici Pininfarina u gradu Grugliasco u Italiji, a transport između dvije fabrike odvijao se željeznicom. Cabriolet je imao brojne izmjene karoserije, ovjesa, kočionog sistema i drugog, a za napajanje motora gorivom korišten je sistem mehaničkog ubrizgavanja goriva Kugelfischer Einspritzung.

Pored manuelnog 4-stepenog mjenjača u ponudi je bio i automatski mjenjač sa elektromagnetnim kvačilom. Podružnica Peugeot SAD, Eastern Auto Distributors, uvozio je P404 Cabriolet samo sa karburatorom po posebnoj narudžbi, a kao i u Evropi, cabriolet je bio veoma skup u odnosu na limuzinu.

Verzija coupé predstavljena je takođe na Sajmu automobila u Parizu, ali 1962. godine, a već 1963. godine u ponudi je i verzija Karavan, kao i verzija Familiale sa 7/8 sjedišta. Model P404 počev od 1964. godine u verzijama limuzina i karavan, rađen je i sa dizel motorom zapremine 1948 ccm i snage 68 KS, a rađena je i posebna taxi verzija sa dizel motorom zapremine 1816 ccm i snage 55 KS.

Paleta motora P404 sastojala se od benzinskih motora snage 68 do 80 KS i dizel motora snage 55 i 68 KS, a rađen je i u verzijama pickup nosivosti 800 do 1000 kg.

Dizelski rekord za Peugeot 404

U cilju promocije svojih dizel motora Peugeot se sa prototipom 404 Diesel Record, neobičnim automobilom težine 1135 kg sa jednim sjedištem i razvijenim na platformi modela Peugeot 404 Cabriolet, nadmetao sa Mercedes Benzom u postizanju svjetskih rekorda u brzini i izdržljivosti. Prototip je pokretan Indenor dizel motorom XD88 zapremine 1948 ccm i snage 68 KS pri 4500 o/min. Tako je u periodu od 4. do 14. juna 1965. godine tim od 25 mehaničara, pet vozača i dva Indenor stručnjaka za motore, nastupio sa ovim prototipom na trkaćoj stazi Autodrome de Linas-Montlhéry nedaleko od Pariza.

Danonoćnom vožnjom sa pet vozača koji su se izmjenjivali tokom 72 sata i vozeći prosječnom brzinom od 161,49 km/h, Peugeot je postavio 22 svjetska rekorda u klasi E. Mjeseca jula iste godine, tim je ponovo nastupio sa novim prototipom Indenor dizel motora zapremine 2163 ccm i nakon vožnje duge 11.627,329 km postavio 18 novih svjetskih rekorda u klasi D. Zaustavljanja u boksu za izmjene vozača i dolijevanje goriva odvijala su se svaka tri sata danju, odnosno svaka dva sata i petnaest minuta noću i trajala u prosjeku 53 sekunde, a prosječna potrošnja dizel goriva iznosila je oko 12 L/100 km, što je i danas zanimljiv podatak. Tako je sa ukupno 40 rekorda prototip 404 Diesel Record postao ikonski Plavi rekordni dizel automobil.

Fabrika Indenor (Société Industrielle de l'Est et du Nord) iz 1955. godine nastala je reorganizacijom fabrike Compagnie Lilloise de Moteurs iz 1928. godine i bila je podružnica kompanije Peugeot, specijalizovana za razvoj i proizvodnju motora. Počev od 2006. godine bila je dio bivše PSA Group.

Peugeot 404 na Reliju Safari

Zahvaljujući kvalitetu izrade i izdržljivosti, dominacija Peugeota 404 ispred Mercedes-Benza, Forda, Rovera, Fiata, Citroena, Saaba, Datsuna, Triumpha…. počev od 1962. do 1968. godine na kultnom Istočnoafričkom reliju Safari bila je takva da je dobio status štićenika ovog relija, a privukao je sljedbenike širom svijeta uključujući i Australiju.

Ruta u ekstremnim uslovima Relija Safari do 1972. godine, koji se u znak sjećanja na krunidbu kraljice Elizabete II (Elizabeth Alexandra Mary, kraljice Velike Britanije i zemalja Commonwealtha (1926-2022), vozio od 1953. godine duga je 3189 km i sastojala se od petodnevne vožnje kroz Keniju, Ugandu i Tanganjiku (Tanzaniju). Prvi francuski automobil koji je pobijedio na ovom surovom reliju u ukupnom poretku bio je upravo Peugeot 404 1963. godine.

Prvo mjesto u klasi P404 je osvojio 1962. i 1964. godine, prvo mjesto u ekipnom poretku osvojio je 1965. godine što je 1966, 1967. i 1968. godine kulminiralo pobjedama. Danas, Safari Rally Kenya jedan je od najtežih WRC relija, a pored ovog relija P404 zabilježio je i niz drugih uspješnih nastupa na reliju u Africi, Argentini i Kanadi.

Proizvodnja modela Peugeot 404

Tokom proizvodnje u fabrici Sochaux u Francuskoj od 1960. do 1975. godine, verzija pickup do 1979. godine, Peugeot 404 pretrpio je brojne modifikacije i na brojnim cestovnim testiranjima ocijenjen kao odličan automobil. Osim u Francuskoj proizvodnja se odvijala u Africi, zemljama Nigerija, Tunis, Južnoafrička Republika i Kenija, zatim u Južnoj Americi, zemljama Argentina, Čile i Kolumbija.

Proizvodnju modela P404 (complete knocked-down) kits) vršila je fabrika SOMA u blizini Montreala u Kanadi, zatim fabrika Continental & General u Heidelbergu, predgrađu Melbournea u Australiji, Campbell Motor Industries na Novom Zelandu i fabrika Braillard u Peruu.

Proizvodnja u Argentini okončana je 1980, a u Keniji 1991. godine. Uključujući oko sedamnaest hiljada primjeraka u verzijama cabriolet i coupé čija je proizvodnja trajala do septembra 1968. godine, Peugeot 404 proizveden je u gotovo tri miliona primjeraka.