Jedinstvena ličnost
91

Ko je bila Latinka Perović: Otvoreno je govorila o genocidu u Srebrenici

F. H.
Foto: Medija Centar Beograd
Foto: Medija Centar Beograd
Latinka Perović, koja je preminula u ponedjeljak u 89. godini života za kratak period je bila jedna od najutjecajnijih osoba na političkoj sceni Srbije, a nakon prisilnog povlačenja iz politike jedan od najvećih kritičara Miloševićevog režima i politike Srbije 90-ih godina.

Rođena je 1933. godine u Kragujevcu, sa samo 27 godina postala je predsjednica Antifašističkog fronta žena Srbije, a od 1960. do 1964. godine je bila predsjednica Konferencije za društvenu aktivnost žena Jugoslavije. Vrhunac, a ujedno i kraj političke karijere bila joj je pozicija sekretarka Saveza komunista Srbije od 1968. do 1972. godine.

Rušenje Latinke Perović, Marka Nikezića i ostalog rukovodstva Saveza komunista Srbije koji su proglašeni za liberale u oktobru 1972. godine je utrlo put za pojavu Slobodana Miloševića i njegovo preuzimanje kontrole nad Srbijom i rušenje Jugoslavije.

Rušenje "liberala" je uslijedilo nakon što se Tito obračunao sa vođama "Hrvatskog proljeća" i predstavljalo je raskid sa strujom koja je u Srbiji naslijedila Aleksandra Rankovića i koja je optužena za preveliku okrenutost zapadu, napuštanje komunističkih ideja, pa čak i antititoizam.

Liberali su kao jednu od najvećih opasnosti za opstanak Jugoslavije vidjeli u srpskom nacionalizmu zbog položaja Srbije i srpskog naroda.

Nikezić je 1970. godine u Sarajevu Srbima iz Bosne i Hercegovine poručio da svoj identitet i afirmaciju trebaju razvijati u Bosni i Hercegovini te da se Srbija ne može identificirati sa interesima svih Srba u Jugoslaviji.

Po iznuđenoj ostavci Latinka Perović se povukla iz poltike te je 1975. godine doktorirala i posvetila se naučnom radu kao historičarka. Od 1976. do 1998. radila je na Institutu za noviju istoriju Srbije

Autorica je velikog broja radova izhistorije socijalističkog porketa i srpske historije 19. i 20. stoljeća. Napisala je više knjiga od kojih se ističu: Od centralizma do federalizma (1984), Srpski socijalisti 19. veka (1985), Planirana revolucija (1988), Zatvaranje kruga (1991), Srpsko-ruske revolucionarne veze (1993), Ljudi, događaji i knjige (2000), Između anarhije i autokratije (2007) i Dominantna i neželjena elita (2015).

Jedna od javnih ličnosti koja je među prvim u Srbiji priznala genocid u Srebrenici, te je kontinuirano pozivala srbijansku političku elitu da priznaju greške i preuzmu odgovornost za greške i zločine srpske politike u vrijeme raspada Jugoslavije.

Bila je veliki pobornik ulaska Srbije u Evropsku uniju, te je u jednom intervjuu 2012. godine kazala da je Srbija svoju evropsku priliku prokockala i da Srbima prijeti nestanak.

"Ne smijemo da budemo naivni. U historiji važi za normalnu pojavu da pojedini narodi nestaju. Ne mogu da pronađu svoje mesto u datom svetu, bježe u zatvorenost i nestaju", kazala je Perović u intervju za novosadski list Magyar Szo.

Isticala je da se trenutni problemi unutar Bosne i Hercegovine teško mogu razumjeti izvan srpske nacionalističke ideologije čiju suštinu čini ideja o velikoj srpskoj državi.

"To je substrat koji se dva vijeka ne menja. Iako trpi faktičke poraze u prošlom veku, tri takva poraza, taj se substrat mentalno održava," govorila je Perović.