treba znati
30

Danas je 15. septembar, svjetski dan borbe protiv limfoma

Karcinomi krvi (hematološki maligniteti) su, po učestalosti, peti uzrok smrti od maligniteta na svijetu. Postoje tri osnovne vrste hematoloških maligniteta: limfomi, leukemije i mijelomi.

Limfomi su najčešći oblik hematoloških maligniteta koji zahvataju bijela krvna zrnca. Svake godine se u svijetu dijagnosticira oko 460 000 novooboljelih. Uprkos ovoj činjenici, svjesnost opšte javnosti o ovoj bolesti je na niskom nivou. Samo trećina ispitanika u istraživanju sprovedenom u Evropi je bila u stanju pravilno identificirati limfom kao maligno oboljenje.

Neispričana istorija limfoma

Limfomi imaju kompleksnu istoriju i predstavljaju jedan od prvih oblika karcinoma za koju su otkrivene adekvatne tretmanske opcije. Prvi opisani limfom je bio Hodgkinov limfom, nakon čega su identificirani i drugi limfomi poznati pod nazivom Non-Hodgkin limfomi. Non-Hodgkin limfom (NHL) je najčešći oblik limfoma; trenutne klasifikacije razlikuju više od šezdeset vrsta NHL-a.

Kod 4 od 5 pacijenata oboljelih od hematoloških maligniteta se dijagnosticira Non-Hodgkin limfom odnosno svakih 90 sekundi neko u svijetu oboli od istog. NHL je oboljenje koje se može pojaviti u bilo kojem razdoblju života kod oba spola, ali se najčešće dijagnosticira u periodu od 65.-74. godine. Non-Hodgkin limfomi mogu biti sporo i brzo napredujući (indolentni i agresivni). Najčešći tip brzonapredujućeg (agresivnog) NHL je Difuzni velikostanični B limfom (DLBCL), koji se dijagnosticira kod jedne trećine populacije oboljele od NHL-a. Najčešći oblik sporonapredujućeg (indolentnog) NHL je folikularni limfom (FL) koji se dijagnosticira kod jedne četvrtine populacije oboljelih od NHL-a. Kod indolentnih limfoma simptomi se ne moraju javiti odmah na početku bolesti, te se ovi limfomi često dijagnosticiraju u poodmakloj fazi bolesti. Dok su agresivni Non-Hodgkin limfomi potencijalno izlječivi uz odgovarajuću terapiju, kod pacijenata oboljelih od indolentnih Non-Hodgkin limfoma se javljaju relapsi (ponovno vraćanje bolesti). Pacijenti sa indolentnim Non-Hodgkin limfomima mogu preživjeti 10 godina od dijagnoze ali izlječenje još nije moguće.

Koji faktori utiču na povećanje rizika obolijevanja od limfoma? To su: izlaganje određenim hemikalijama i zračenju, oslabljeni imunološki sistem kao i/ili izloženost virusima kao sto su HIV i Epstein bar virus i nizak nivo vitamina D (kod određenih tipova Non-Hodgkin limfoma).

Na koje simptome treba obratiti pažnju? Kod indolentnog (sporonapredujućeg) oblika NHL-a, simptomi se mogu razviti vrlo kasno, tako da se kod oko osam od deset slučajeva dijagnosticira uznapredovali stadijum bolesti, u kojem su najčešći simptomi temperatura, noćno znojenje, gubitak težine i umor.

Slavne osobe oboljele od limfoma