"Nije bilo dogovora Busha i Izraela o jevrejskim naseljima"

"Ne sjećam se nikakvog dogovora između Izraela i prethodne vlade Georgea Busha, na osnovu kog bi Izrael imao ovlaštenje da širi izgradnju naselja na Zapadnoj obali", prenose izraelski mediji riječi Clintonove na konferenciji za štampu u State Departmentu. U svakom slučaju, to nije zvanična pozicija američke vlade, naglasila je ona.

Šef kabineta bivšeg izraelskog premijera Ariela Sharona Dov Weisglass objavio je, međutim, ove sedmice u najtiražnijem izraelskom listu "Jediot ahronotu" da je Bushova administracija tajno pristala na širenje jevrejskih naselja na Zapadnoj obali u okviru postojećih granica. Izraelska strana kaže da je Bush to potvrdio u pismu Arielu Sharonu 2004.

Mediji u Izraelu komentiraju da tvrd stav Clintonove upućuje na zaključak da predsjednik Barack Obama ne namjerava povući svoj poziv na obustavljanje svake izgradnje u jevrejskim naseljima. SAD želi da se Izrael drži obaveza iz takozvane Mape puta ka miru na Bliskom istoku, odnosno da zaustavi sve aktivnosti u naseljima, uključujući i prirodan rast zbog prirodnog priraštaja stanovništva. Netanyahu je odbacio taj američki zahtjev, najavivši da će biti nastavljena izgradnja u postojećim naseljima na teritoriji koju je Izrael osvojio u Šestodnevom ratu 1967.

Tamo sada u 121 naselju živi oko 280.000 jevrejskih naseljenika. Jevrejska naselja su trenutno jedan od glavnih nesporazuma između Obame i Netanyahuove vlade. "Sjedinjene Države ne prihvataju legitimitet nastavka izraelskih naselja ... Vrijeme je da ta naselja stanu", rekao je Obama ove sedmice u Kairu u obraćanju muslimanskom svijetu.

U međuvremenu, izraelski mediji prenose da Evropska unija razmatra da pojača pritisak na Izrael da zamrzne izgradnju u naseljima. EU je, podsjeća Reuters, najveći trgovinski partner Izraela i jedna opcija može biti da izmijeni uslove uvoza voća, povrća, maslinovog ulja i drugih poljoprivrednih proizvoda iz jevrejskih naselja na palestinskim teritorijima. Neke evropske vlade tvrde da ti proizvodi ulaze u EU na osnovu niskih uvoznih tarifa, predviđenih za robu koja dolazi iz Izraela. Također se razmišlja o promjenama u ekonomskoj i naučnoistraživačkoj razmjeni s Izraelom koja bi mogla poslužiti kao pritisak na Netanyahua.