Uz Akapulko u Južnoj Americi i nekoliko mediteranskih destinacija Svjetskog kupa (Coppa del Mondo) mostarski skokovi su stekli zavidnu reputaciju u svijetu, posebno zbog nadaleko čuvene skakaonice - Starog mosta.
U vrijeme dok nije bilo Starog mosta, hrabri mladići su skakali sa obalnih pećina korita Neretve. Na gotovo svakoj plaži postojale su visoke pećine sa kojih bi se takmičilo a najuspješniji bi postajao uzor mlađoj djeci. Nakon izgradnje Carinskog, Lučkog i mosta na Musali počinje skakanje i sa tih mostova. Izazovi su veliki te pojedinci skaču čak sa kule i čardaka uz Stari most i uzvodno sa svih mostova što je predstavljalo veliku opasnost. Za vrijeme ratova mnogi Mostarci spasili su se upravo zato što su bili bili dobri skakači i spas pred neprijateljem su potražili skačući u Neretvu. Ilustrativan primjer je dr. Feodora Lukača koji se spasio skačući u Neretvu sa mosta na Musali.
Organizator takmičenja sa mosta na Musali iza Drugog svjetskog rata je bio Gradski fiskulturni odbor (od 1945.), a kasnije skokove preuzimaju Plivački klub «Velež» (1952.g.) i Brodarsko društvo «Neretva» (od 1957.). Jasno je da su tadašnje vlasti iz političkih razloga izabrale za skakaonicu Titov a ne Stari most koji je imao daleko dužu tradiciju kao mjesto sa kojeg su mladići odmjeravali vještinu skakanja.
U to vrijeme termini održavanja skokova bili su vezani za određene političke jubileje.Ipak šezdesetih godina prošlog vijeka donesena je odluka da se pređe na Stari most tako da se od 1968. godine pa sve do danas skokovi odvijaju na najstarijem mostarskom mostu. Skokovi postaju turističko-sportska manifestacija kojoj pored Mostaraca prisustvuju domaći i inostrani turisti. U organizaciju se uključuje Turistički savez Mostara čime se skokovima znatno podiže nivo i ugled u svijetu. Klub skakača u vodu «Mostari» osnovan je 1993. godine i od tada on preuzima organizaciju takmičenja Tradicionalnih visinskih skokova sa Starog mosta. Nekoliko članova Kluba učestvovalo je na Svjetskom kupu (Coppa del mondo). Jedna od etapa ovog kupa bio je Mostar. Zavisno od vodostaja Neretve visina sa koje se skače sa Starog mosta je od 23 do 27 metara.
Vremenom su se razvili razni stilovi u obje discipline, na glavu i noge. Poznati su sljedeći stilovi na noge: mertek, čupice, štange i leta. Cilj je da se u vodu upadne sa što manje štrapa odnosno da se izbaci što manje vode na površinu. Mostarci za odlično izveden skok kažu da je 'izvrsno štulio'. Prilikom ocjenjivanja boduje se pristup skakaonici, odraz, let i upad u vodu. Svi ti elementi ulaze u zbirnu ocjenu skoka. Stil mertek je karakterističan po tome što skakač od momenta odraza do uronjenja u vodu ne pomiče niti jedan dio tijela - leti potpuno ukrućen. Stil čupice karakteriše potpuno sklupčano tijelo tako da koljenima dodiruje bradu. Pri tome rukama obuhvati noge ispod koljena. Oba naziva potječu iz turskog jezika što znači da su nastali u vrijeme izgradnje Starog mosta. Štange skakač leti odvojenih ruku pod uglom od 90 stepani u odnosu na tijelo.
Skakači na glavu izvode skokove stilovima: laste, aviona i prevoja. I kod ovih skokova se boduje prilaz skakonici, odraz, let i upad u vodu s tim što je za razliku od skoka na noge ovdje potrebno da skakač izbaci što više vode, odnosno da ima mnogo štrapa.Prilikom izvođenja stila laste skakač ruke zabaci iza tijela. On liči letu ptice lastavice. Avion karakteriše odraz ruku pod uglom od 90 stepeni u odnosu na tijelo a zabaci tijelo na jednu stranu, lijevo ili desno. Prevoj se izvodi na taj način da skakač u letu savije tijelo u kukovima, dok su noge i ruke ispružene ali tako da prstima dodiruje prste noge. Prije upada u vodu pravi trzaj i ispravlja se kako bi postigao što više štrapa (izbacivanje vode iznad površine rijeke).
Na osnovu zbirne ocjene u dvije serije skakač zauzima određenu poziciju. Po tri prvoplasirana iz obje discipline na glavu i noge dobivaju predviđene nagrade. U slučaju da dva ili više skakača imaju isti broj bodova bolju poziciju ima skakač sa nižim startnim brojem kojeg je izvukao uoči takmičenja. Redoslijed skakanja isključivo određuju startni brojevi a skače se od nižih ka većim brojevima. Pred takmičenje obavezni su ljekarski pregledi i eliminacioni skokovi. Emir Balić (1935.) je do sada najuspješniji skakač u disciplini na glavu (stil lasta). Trinaest puta je osvojio šampionsku titulu, četiri puta je zauzimao drugu i tri puta treću poziciju.
Mirsad Deda Pašić (1945.) je najuspješniji skakač na noge (stil štanga). Jedanaest puta je bio šampion, tri puta je vicešampion dok dva puta zauzima treću poziciju. O skakačima sa Starog mosta snimljeno je nekoliko dokumentarnih filmova. Film Dragana Mitrovića «Dječak i most» na IV svjetskom festivalu dokumentarnog i TV filma koji je održan u Londonu 1971. godine dobio je prvu nagradu za kameru. U filmu se govori o oslobađanju mladih skakača da skoče sa Starog mosta što predstavlja svojevrsnu provjeru njihove zrelosti.
Preuzeto sa www.mostari.ba
